روانشناسي نوين

اگر تصميم گرفتيد كه در مورد يك رفتار كودك از روش ناديده گرفتن استفاده كنيد، به هيچ وجه به آن واكنش نشان ندهيد، چه زباني و چه غير زباني. وقتي در حال انجام آن رفتار است، با حركات صورت به او اشاره نكرده، حتبي نگاهش هم نكنيد. وانمود كنيد كه مشغول انجام كاري هستيد و اتاق را ترك كنيد. اگر نمي‌توانيد از اتاق بيرون برويد، رويتان را به سمت ديگري برگردانيد و تا وقتي كه كودك به عملش ادامه مي‌دهد، شما نيز اين روش را ادامه دهيد.

اين روش بدين معنا نيست كه با او به سردي رفتار مي‌كنيد، بلكه اين خود نوعي توجه است. به او لبخند نزنيد. زيرا اين عمل شما، او را جسورتر نيز خواهد كرد. فقط آن قدر به كارتان مشغول شويد كه به نظر آيد به هيچ چيزي در اطرافتان توجه نداريد. يك پسر كوچك هنگامي كه مقدار بيشتري از غذاي مورد علاقه‌اش را مي‌خواهد، عادت دارد كه سرش را داخل بشقابش فرو كند و جيغ بكشد.

والدينش آموخته‌اند كه با يكديگر حرف بزنند و مثلا در مورد گرد و خاك روي شمعدان‌ها يا روميزي صحبت كنند و به اين ترتيب گريه كردنش را ناديده بگيرند. در نهايت، وقتي كودك خردسال مي‌فهمد كه ممكن نيست بتواند از آن غذاي به خصوص بيشتر بخورد، قاشقش را برمي‌دارد و به خوردن چيز ديگري مشغول مي‌شود.

رفتار عجيب كودك و مشاوره تلفني فوري
هر تلاشي را براي جلب توجه به عنوان علامتي از پيشرفت در نظر بگيريد و كوشش خود را براي بي‌توجه نشان دادن به آن دو برابر كنيد. راديو را روشن كنيد، نگاهي به پنجره بيندازيد، در مورد كارهاي روزانه با خودتان صحبت كنيد. همه اين‌ها راه‌هايي موثر براي تداوم بي‌توجهي هستند.

انتظار داشته باشيد تا رفتارها قبل از بهتر شدن، بدتر شوند

وقتي براي اولين بار اقدام به ناديده گرفتن يك رفتار ناشايست مي‌كنيد، كودك شما تمام سعي‌اش را مي‌كند تا توجهي را كه قبا جلب مي‌كرده، دوباره به‌دست آورد. او از هر نظر بر شدت رفتارش مي‌افزايد تا آنجا كه مطمئن شود از شما پايخ دريافت خواهد كرد. ولي شما نبايد تسليم شويد. نگذاريد حس كند كه مي‌تواند با رفتار احمقانه‌اش مثل گذشته شما را به تسليم وادارد.

سعي كنيد دفعات و مدت زماني را كه رفتار مزبور رخ مي‌دهد، در نظر بگيريد تا بتوانيد از پيشرفت در كار آگاه شويد. اگرچه ممكن است اين‌طور به نظر آيد كه كودك قصد دارد تا ابد بدخلقي و نق‌نق كند، اما وقتي طول مدت آنها را اندازه بگيريد، مي‌بينيد كه بيش از چند دقيقه نمي‌پايند.

پس از چند روز متوجه مي‌شويد كه ابتدا دفعات بروز رفتار زننده كودكتان افزايش مي‌يابد، اما به تدريج از آن كاسته مي‌شود و در نهايت از بين مي‌رود. وقتي متوجه مي‌شويد كه فرزند خردسالتان ديروز به خاطر آب نبات ده دقيقه گريه كرد، اما امروز هشت دقيقه، تشويق مي‌شويد تا رويه را ادامه دهيد. پاسخ «نه» شما به گريه يك كودك به خاطر شيريني، فقط براي مدت كوتاهي برايش خاطره مي‌شود و پس از مدتي آن را فراموش مي‌كند.

پس اين نكته را در ذهن داشته باشيد كه هرچه ثابت قدم‌تر باشيد و بي‌توجهي كامل‌تري نسبت به رفتار هدف داشته باشيد، آن رفتار در زمان كوتاه‌تري فروكش خواهد كرد.

رفتارهاي مطلوب را تقويت كنيد
مي‌توانيد براي سرعت بخشيدن در اصلاح رفتارهاي نامطلوب، رفتارهاي مطلوب را با تعريف و تمجيد و جوايز تقويت كنيد. براي نمونه، پس از آن كه كودكتان گريه‌اش را قطع كرد و مشغول برداشتن اسباب بازي‌هايش شد، بدون معطلي به خاطر اين رفتارش او را تحسين كنيد و به او نزديك‌تر شويد و نشان دهيد كه مجذوب كارش شده‌ايد. اگر گريه و بهانه‌گيري دوباره شروع شد به آن توجهي نكنيد تا دوباره قطع شود.

اگر كودك با غذايش بازي مي‌كند و شما آن را ناديده مي‌گيريد، وقتي بازي را تمام مي‌كند و چنگالش را به دست مي‌گيرد، واكنش نشان دهيد. به او بگوييد كه از نحوه غذا خوردنش خوشتان مي‌آيد.

گاهي مي‌توانيد در حضور كودك مختلف، از رفتار مثبت كودك ديگر ستايش كنيد. اين كار ممكن است به تقليد كودك مختلف از كودك خوش اخلاق بينجامد. براي نمونه، خانم خانه‌داري را در نظر بگيريد كه يكي از فرزندانش مرتبا از ميز غذاخوري بالا و پايين مي‌رود، در حالي كه فرزند خردسال ديگرش، خيلي مودب روي صندلي‌اش نشسته است. مل صحيح اين است كه در حالي كه وانمود مي‌كنيد از بالا و پايين رفتن آن كودك خبر نداريد، كودك ديگر را به خاطر رفتار شايسته‌اش تشويق كنيد. يك احتياط! اگر اين رويه، رفتار نامطلوب را تشديد كرد، دست نگه داريد! اما آن را به خاطر داشته باشيد. زيرا اين روش، بالاخره در موقعيت ديگري جواب خواهد داد.

روش حل مشكل رفتار كودك
چگونه از روش «سوزن گرامافون گير كرده» استفاده كنيم سعي نكنيد كه هميشه براي كودكي كه جواب منفي شما را نمي‌پذيرد، دليل بياوريد. اين كودك آموخته است كه با سماجت و پافشاري مي‌توان به نتيجه دلخواه رسيد، بنابراين، آن قدر ادامه مي‌دهد تا شما را تسليم كند. اين جمله او كه «چرا نمي‌تونم برم بيرون؟» آن قدر تكرار مي‌شود كه سرسام مي‌گيرد. به خصوص پس از آن كه چندين بار دليلش را برايش توضيح داديد.

عصباني نشويد! زيرا عصبانيت اغلب به احساس تقصير مي‌انجامد تا موفقيت، به علاوه، هيچ‌گاه نيز تسليم نشويد. اگر روش ناديده گرفتن را دوست نداريد يا در استفاده از آن گير كرده‌ايد، از روش سوزن گرامافون‌گير كرده استفاده كنيد. ااس اين روش آن است كه در برابر خواست‌هاي كودك، رفتاري مانند خودش ولي از نوع بزرگسالان داشته باشيد.

براي نمونه، برايان را در نظر بگيريد؛ او براي يك خوراكي درست قبل از شام، در حال بهانه گرفتن است. شما فكر مي‌كنيد آن قدر كه وانمود مي‌كند گرسنه نيست و مي‌خواهيد كه شامش را بخورد. اول علت تصميمتان را به دقت برايش توضيح دهيد، اما فقط يك بار. بعد اگر به دلايل شما توجه نكرد و بهانه گرفتن را از سر گرفت، همان توضيح را منتهي به‌طور خلاصه تكرار كنيد، «قبل از شام خوراكي نمي‌شه!»

اهميتي ندارد كه بهانه‌هاي برايان چقدر تكرار مي‌شود، فقط بگوييد، «قبل از شام خوراكي نمي‌شه» اين روش به خصوص زماني بيشترين تاثير را دارد كه به نظر آيد كم‌ترين توجهي به بهانه‌هاي كودك نداريد. اين كار را ادامه دهيد و جمله مزبور را پس از هر درخواست با آواز زمزمه كنيد.

منبع:مركز مشاوره-مشاوره تلفني كودكان:عدم توجه به رفتار كودك در موارد خاص